ΣΚΕΨΕΙΣ (22-06-99)

Επετηρίδα μαθητών
Πανελλήνιες, κατατακτήριες, δέσμης, γενικές - ό,τι όνομα κι αν είχαν οι σχολικές εξετάσεις σχετίζονταν πάντα με γροθιές στο στομάχι και με τη γεύση της αγωνίας, που την πρωτομαθαίνεις στο σχολείο, αλλά σε ακολουθεί χρόνια μετά. Αυτό το ανομολόγητο και τόσο προσωπικό αίσθημα του μαθητή το έχει πάρει η τηλεόραση και το έχει κάνει, με την παροιμιώδη ευκολία της, εικόνα. Εχει σχηματοποιήσει την αγωνία με παράταξη εφηβικών πλατών που καμπουριάζουν - δηλώνοντας συμβολικά πως η εφηβεία είναι κλειστός χώρος και δεν διαρρηγνύεται με μια κάμερα. Ωστόσο, η κάμερα πρέπει να κάνει τη δουλειά της, την ίδια εκείνη άσκοπη και ανεξήγητη δουλειά που κάνει όταν ρωτάει τα θύματα αυτοκινητικών ή τρομοκρατικών ενεργειών που σφαδάζουν σ' ένα φορείο αν πράγματι πονάνε όσο δείχνουν. Η αντίστοιχη ερώτηση προς τους μαθητές είναι αν ήταν δύσκολα τα θέματα π.χ. της χημείας. Κι ασφαλώς τα παιδιά δεν είναι αμέτοχα των κοινωνικών συνθηκών. Εθίστηκαν να απαντούν με τον τρόπο του υπαλλήλου που κάνει στάση εργασίας: «Ηταν θέματα για καλούς μαθητές» είπε ένα κορίτσι, με απόχρωση παραπόνου στη φωνή, αφήνοντάς μας άναυδους. Ηταν μια πρώτης τάξεως συνδικαλιστική απάντηση σε θέματα όπου δεν χωράει συνδικαλισμός. Ηταν σαν να υπονοούσε: Μα γιατί δεν βάζουν θέματα για τους μαθητές, που δεν διαβάζουν; Γιατί δεν δημιουργούν την παιδεία που θα αναβαθμίσει όποιον δεν ενδιαφέρεται για τα μαθήματα; Γιατί δεν προβαίνουν στο δημοσιοϋπαλληλίκι της εκπαίδευσης, στην επετηρίδα των μαθητών; Ηδη με την τηλεοπτική κάλυψη των καταλήψεων τα παιδιά πήραν εντατικά μαθήματα για τον κόσμο της κάμερας, για τη συνδικαλιστική επιχειρηματολογία και τις χρήσεις της. Καταγγέλλουν ότι η μετάδοση των θεμάτων άργησε δέκα λεπτά και ζητούν το δίκιο τους με επιχειρήματα που θα χρησιμοποιούσε ο μισθωτός στην εφορία. Η τηλεόραση κατάφερε να ελέγξει ακόμη και τον αυθορμητισμό, την άναρχη σκέψη της εφηβείας, τον ιδεαλισμό που της είναι φυσικός. Τα ιδιαίτερα γνωρίσματά της τα μετέτρεψε στην τόσο προσφιλή της «θεωρεία του θύματος»: όσοι μιλούν στην κάμερα είναι πάντα θύματα μιας μικρής ή μεγάλης αδικίας. Ετσι η συμμετοχή στις εξετάσεις πήρε τη διάσταση ενός παράταιρα δραματικού γεγονότος: παιδιά - θύματα ψάχνουν το δίκιο τους ακολουθώντας το μοναδικό κοινωνικό μοντέλο που αναγνωρίζουν, για να το αναπαράγουν, με τη σειρά τους, στο διηνεκές.
Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

	ΣΚΕΨΕΙΣ (22-06-99)
Επετηρίδα μαθητών	Πανελλήνιες, κατατακτήριες, δέσμης, γενικές - ό,τι όνομα κι αν είχαν οι σχολικές εξετάσεις σχετίζονταν πάντα με γροθιές στο στομάχι και με τη γεύση της αγωνίας, που την πρωτομαθαίνεις στο σχολείο, αλλά σε ακολουθεί χρόνια μετά. Αυτό το ανομολόγητο και τόσο προσωπικό αίσθημα του μαθητή το έχει πάρει η τηλεόραση και το έχει κάνει, με την παροιμιώδη ευκολία της, εικόνα. Εχει σχηματοποιήσει την αγωνία με παράταξη εφηβικών πλατών που καμπουριάζουν - δηλώνοντας συμβολικά πως η εφηβεία είναι κλειστός χώρος και δεν διαρρηγνύεται με μια κάμερα. Ωστόσο, η κάμερα πρέπει να κάνει τη δουλειά της, την ίδια εκείνη άσκοπη και ανεξήγητη δουλειά που κάνει όταν ρωτάει τα θύματα αυτοκινητικών ή τρομοκρατικών ενεργειών που σφαδάζουν σ' ένα φορείο αν πράγματι πονάνε όσο δείχνουν. Η αντίστοιχη ερώτηση προς τους μαθητές είναι αν ήταν δύσκολα τα θέματα π.χ. της χημείας. Κι ασφαλώς τα παιδιά δεν είναι αμέτοχα των κοινωνικών συνθηκών. Εθίστηκαν να απαντούν με τον τρόπο του υπαλλήλου που κάνει στάση εργασίας: «Ηταν θέματα για καλούς μαθητές» είπε ένα κορίτσι, με απόχρωση παραπόνου στη φωνή, αφήνοντάς μας άναυδους. Ηταν μια πρώτης τάξεως συνδικαλιστική απάντηση σε θέματα όπου δεν χωράει συνδικαλισμός. Ηταν σαν να υπονοούσε: Μα γιατί δεν βάζουν θέματα για τους μαθητές, που δεν διαβάζουν; Γιατί δεν δημιουργούν την παιδεία που θα αναβαθμίσει όποιον δεν ενδιαφέρεται για τα μαθήματα; Γιατί δεν προβαίνουν στο δημοσιοϋπαλληλίκι της εκπαίδευσης, στην επετηρίδα των μαθητών; Ηδη με την τηλεοπτική κάλυψη των καταλήψεων τα παιδιά πήραν εντατικά μαθήματα για τον κόσμο της κάμερας, για τη συνδικαλιστική επιχειρηματολογία και τις χρήσεις της. Καταγγέλλουν ότι η μετάδοση των θεμάτων άργησε δέκα λεπτά και ζητούν το δίκιο τους με επιχειρήματα που θα χρησιμοποιούσε ο μισθωτός στην εφορία. Η τηλεόραση κατάφερε να ελέγξει ακόμη και τον αυθορμητισμό, την άναρχη σκέψη της εφηβείας, τον ιδεαλισμό που της είναι φυσικός. Τα ιδιαίτερα γνωρίσματά της τα μετέτρεψε στην τόσο προσφιλή της «θεωρεία του θύματος»: όσοι μιλούν στην κάμερα είναι πάντα θύματα μιας μικρής ή μεγάλης αδικίας. Ετσι η συμμετοχή στις εξετάσεις πήρε τη διάσταση ενός παράταιρα δραματικού γεγονότος: παιδιά - θύματα ψάχνουν το δίκιο τους ακολουθώντας το μοναδικό κοινωνικό μοντέλο που αναγνωρίζουν, για να το αναπαράγουν, με τη σειρά τους, στο διηνεκές. Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ