ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ (22-06-99)
Ηλεκτρονικός εξομοιωτής	Αρχίζει η εποχή της τηλεοπτικής πλήξης. Μπορεί τα πρωινάδικα να 'χουν πάρει τους δρόμους και να βγαίνουν με φυσικό φόντο παραλίες και νησιώτικα καλντερίμια, προσπαθώντας ανεπιτυχώς να ανατρέψουν την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα των στούντιο -δεν ευθύνονται φυσικά γι' αυτήν οι τέσσερις τοίχοι, αλλά τα ίδια πρόσωπα, τα ίδια τραγούδια, τα ίδια ρούχα που παρουσιάζουν πανομοιότυπα μοντέλα- αλλά τίποτε δεν λέει να τονώσει το κουρασμένο ηθικό των τηλεθεατών. Είναι τόση η επιμονή να παρουσιάζουν όλοι αυτά τα φασαριόζικα μπουζουκοτράγουδα, που αισθάνεται κανείς ότι το τηλεοπτικό πρόγραμμα στο μεγαλύτερο μέρος του έχει μετατραπεί σε μια ατέλειωτη ηχητική ταπετσαρία, ένα α-νόητο φόντο μιας βαριεστημένης, θερινής καθημερινότητας, που μοιάζει όλο και περισσότερο με αργόσυρτη αναμονή στον προθάλαμο χειμερινών τηλεοπτικών δραστηριοτήτων. Διάφοροι τραγουδιστές και τραγουδίστριες, που ειλικρινώς μου φαίνεται πως όλοι μοιάζουν μεταξύ τους, καθώς και με τις παρουσιάστριες των εκπομπών και φορούν περίπου τα ίδια ρούχα, τραγουδούν παρόμοια τραγούδια κουνώντας χέρια και κορμί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Ξαφνιάζομαι κάθε φορά που αντικρίζω αυτήν την αδιάκοπη αλληλουχία παρόμοιων εικόνων με πρόσωπα χωρίς ηλικία, με κορμιά σαν νευρόσπαστες φιγούρες του παιδικού μου καραγκιόζη, που τις κουνούσε άγαρμπα κάποιο χέρι πίσω από το πανί, να τραγουδούν με τον ίδιο τρόπο σηκώνοντας και τα χέρια ψηλά σε μια απομίμηση της κεφάτης εκδήλωσης τσιφτετελικού χαρακτήρα και όλα αυτά υπό τον απόλυτο έλεγχο της τεχνολογίας. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή διαδικασία εκκένωσης της ύπαρξης μέχρι την οριστική ταύτισή της με το απόλυτο κενό. Είναι τρομερός αυτός ο ηλεκτρονικός εξομοιωτής. Και το χειρότερο είναι πως έχει επιδράσει παντού όπου υπάρχει κίνηση και ζωή, τόσο που αντικρίζει κανείς στους θερινούς τόπους αναψυχής φιγούρες αγορίστικες και κοριτσίστικες, οι οποίες έχουν βάλει τα δυνατά τους να ντύνονται, κινούνται και γλεντούν «κατ' εικόνα και ομοίωση» των ηλεκτρονικών τους προτύπων. Φρίκη! Μπορεί η επιστήμη να έχει ακόμη ηθικές αντιστάσεις για την κλωνοποίηση, ο τηλεοπτικός μας κόσμος, όμως, έχει ετοιμάσει το έδαφος, ώστε να απομένει η τυπική πλέον διαδικασία. Το είδος του ντοκιμαντέρ-σαπουνόπερα, που έχει αρχίσει να διαδίδεται στις τηλεοράσεις του εξωτερικού και κυρίως στη γαλλική και τη βρετανική, θα είναι, φοβάμαι, πιθανότατα αυτό που θα αντικαταστήσει στις συζητήσεις για τη «θεαματοποίηση» της ιδιωτικής ζωής τα ριάλιτι σόου. Βέβαια παρουσιάζεται ως νέο είδος ντοκιμαντέρ και πρόκειται για πραγματική οπτικοακουστική παραγωγή, με σενάριο, με μοντάζ, με σκηνοθεσία. Πάντως, όπως κι αν έχει, παρουσιάζει τη ζωή, την καθημερινότητα, τις προσωπικές σχέσεις ανθρώπων, ζευγαριών, επαγγελματικών ομάδων κ.λπ. που δέχονται για ένα χρονικό διάστημα να ζήσουν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες προσπαθώντας να επιδίδονται στις συνήθεις δραστηριότητές τους χωρίς να επηρεάζονται από αυτές. Επειδή πρόκειται για την καταγραφή της πραγματικότητας, θεωρείται ντοκιμαντέρ, αλλά και επειδή προβάλλεται σε συνέχειες και το κοινό γνωρίζει σταδιακά τα αληθινά πρόσωπα που πρωταγωνιστούν, χαρακτηρίζεται σαπουνόπερα. Πρόλαβε το Χόλιγουντ με το «Τρούμαν σόου» να εκφράσει τον τρόμο από την εισβολή της τηλεοπτικής κάμερας στο προσωπικό, το ιδιωτικό, με την υπερβολή βέβαια της τέχνης. Οι εποχές μας δίδαξαν κιόλας, ωστόσο, πως η ανθρώπινη φαντασία δεν μένει ανεκμετάλλευτη από τον κυνισμό της κατανάλωσης, μετατρέποντας σε πραγματικότητα κάθε της υπερβολή, ακόμη και την πιο μακάβρια. Γράφει η ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ