ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (25-06-99)

Τα δύο καρπούζια

Αν με ρωτήσετε γιατί έχασε η κυβέρνηση Σημίτη και γιατί θα χάσει ακόμη περισσότερο, θα σας πω ότι έχασε γιατί δεν τόλμησε να συγκρουσθεί. Δεν τόλμησε τις ρήξεις εκείνες, τις πολιτικές και κοινωνικές, που απαιτούσε η συνέπεια και η αφοσίωση στην πορεία που χάραξε. Τα λεγόμενα καθημερινά προβλήματα (ανεργία, ασφάλεια, παιδεία, υγεία, συγκοινωνίες, κ.λπ.), απασχολούν τη χώρα... από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους και δεν επρόκειτο να λυθούν επί κυβερνήσεως Σημίτη, ούτε στην τετραετία, ούτε στο υπόλοιπο εννεάμηνο που της απομένει. Αν υπάρξει στροφή προς αυτά απλώς θα σπαταληθούν χρήματα χωρίς σχέδιο και στόχο. Και η αντιπολίτευση που μιλάει με άνεση γι' αυτά (π.χ. για το πρόβλημα των αγροτών), η άνεσή της είναι ευθέως ανάλογη με το βαθμό της ευθύνης που αισθάνεται κάθε αντιπολίτευση. Εν τούτοις ο κ. Σημίτης έθεσε δύο, τουλάχιστον στόχους, όπως φαίνεται από τη μέχρι τώρα πολιτική του: Την αποσαφήνιση του εξωτερικού μας προσανατολισμού με κατεύθυνση την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ και την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ. Τυχερό του ήταν να αντιμετωπίσει την κρίση των Ιμια στην πρώτη βδομάδα της πρωθυπουργίας του και να ευχαριστήσει τους Αμερικανούς που τον βοήθησαν. Αν στη θέση του ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου θα έκανε ακριβώς τα ίδια αλλά... θα έβριζε τους Αμερικανούς και θα είχε περισώσει την εθνικώς υπερήφανη πολιτική του. Δεν μπορώ να φαντασθώ κανέναν Ελληνα πολιτικό που θα οδηγούσε τη χώρα σε οδυνηρή περιπέτεια και σε βέβαιη (έτσι λένε οι ειδικοί) στρατιωτική ήττα υπό τις ιαχές εθνικοπαραφρόνων τυχοδιωκτών. Τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για την απόσυρση των S-300, για την υπόθεση Οτσαλάν και κυρίως την υπόθεση του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία για να αναφερθώ στους τέσσερις μείζονες χειρισμούς που του προσάπτουν. Ολοι σήμερα παραδέχονται ότι η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό άλλαξε. Δεν ενδιαφέρει για το θέμα μας αν προς το καλύτερο ή το χειρότερο. Πάντοτε, όταν πρόκειται για πολιτική, αυτός ο χαρακτηρισμός προκαλεί συζητήσεις και διχογνωμίες. Ο δεύτερος στόχος, η ένταξη στην ΟΝΕ, πριν από τρία χρόνια φαινόταν ανέφικτος από την άποψη των πραγματικών δεδομένων. Τώρα που βρισκόμαστε στο κατώφλι της ένταξης και ο στόχος αναγνωρίζεται από όλους ότι είναι εφικτός (αν την τελευταία στιγμή δεν χαθούν όλα) η μεν Ν.Δ. ισχυρίζεται ότι η ίδια θα τα κατάφερνε καλύτερα η δε υπόλοιπη αντιπολίτευση ανακαλύπτει ότι ο στόχος αυτός δεν είναι... το παν και ασφαλώς δεν είναι. Η συζήτηση ως προς την ορθότητα αυτού του στόχου δεν περιορίζεται μόνο σε ρητορεία, αλλά αντανακλά σύγκρουση πραγματικών συμφερόντων. Για το θέμα μας όμως πάλι δεν ενδιαφέρει η ορθότητα του προσανατολισμού, αλλά ο τρόπος χειρισμού.

Οι δύο αυτοί μείζονες προσανατολισμοί πρέπει να ομολογήσουμε ότι, ορθοί ή εσφαλμένοι, άλλαξαν άρδην το πολιτικό κλίμα στη χώρα. Και οι δύο όμως οδηγούσαν και οδηγούν ευθέως σε ριζικές ρήξεις και σφοδρές συγκρούσεις, επειδή ακριβώς δύο καρπούζια δεν χωρούν στην ίδια μασχάλη, ανεξαρτήτως αν το ένα είναι καλό και το άλλο... κολοκύθα. Οι ρήξεις και οι συγκρούσεις ήταν αναγκαίες πρώτα σε πολιτικό επίπεδο. Το γνωστό ΠΑΣΟΚ (δεν μιλάμε για «νέο» ή «παλαιό»: αναγκαστικά ήταν... παλαιολιθικό) δεν ήταν σε θέση, καλώς ή κακώς, να φέρει σε πέρας τους δύο αυτούς προσανατολισμούς. Ούτε καν ο Ανδρέας το κατόρθωσε που χειριζόταν το ΠΑΣΟΚ σαν να ήταν δικό του φέουδο (και εδώ που τα λέμε ήταν) και όταν επιχείρησε ελαφρά στροφή έχασε τον κ. Δ. Τσοβόλα. Ο κ. Κ. Σημίτης εν ονόματι κάποιας μάλλον άχρηστης ενότητας απέφυγε αυτή τη σύγκρουση που ήταν ήδη ώριμη αμέσως μετά το προτελευταίο συνέδριο. Απέφυγε όμως και τις κοινωνικές συγκρούσεις στις οποίες αναπότρεπτα οδηγεί η ένταξη στην ΟΝΕ (καλή ή κακή). Και η μεν αντιπολίτευση της Ν.Δ. μπορεί να είναι ανακόλουθη όταν από τη μια πλευρά υποστηρίζει την ένταξη στην ΟΝΕ και από την άλλη συμπορεύεται με όλες σχεδόν της κοινωνικές αντιδράσεις σε αυτήν η κυβέρνηση όμως αποδεικνύεται διχασμένη, αμφιρρέπουσα, άβουλη και τελικώς ανίκανη. Και το σημαντικότερο: Αν τελικώς ο κ. Κ. Σημίτης επιτύχει την ένταξή μας στην ΟΝΕ (που φαίνεται ότι τη θεωρεί ιστορική του αποστολή) θα την έχει επιτύχει χωρίς εκείνες τις κοινωνικές αλλαγές που θα ήταν απαραίτητες για την πορεία μας μέσα στην ΟΝΕ. Μεταξύ μιας κυβέρνησης διχασμένης και άβουλης και μιας αντιπολίτευσης απλώς ανακόλουθης ο ψηφοφόρος φαίνεται ότι προτιμάει τη δεύτερη.

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ