ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (20-07-99)

Αυτογνωσία...

Να πούμε μερικά θλιβερά και δυσάρεστα σήμερα που είναι η 25η επέτειος της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο; Ετσι για να μην περάσει κι αυτή η επέτειος πανηγυριώτικα και ηρωικά. Πρώτο: Η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο ως εγγυήτρια δύναμη και βάσει των δικαιωμάτων που της αναγνωρίσθηκαν με τις συνθήκες της Ζυρίχης και του Λονδίνου ή όπως τουλάχιστον αυτή τα ερμήνευε. Της αναγνωρίσθηκε δικαίωμα προστασίας της τουρκοκυπριακής μειονότητας της νήσου και επεμβάσεως σε περίπτωση που απειλούνταν το καθεστώς που είχε συμφωνηθεί με τις διεθνείς εκείνες συνθήκες. Εκείνοι που οργάνωσαν στην Αθήνα και εκείνοι που το διεκπεραίωσαν στην Κύπρο το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου δεν είναι δυνατό να μη συνυπολόγισαν και το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης της Τουρκίας. Ούτε είναι λογικό να δεχθούμε ότι το συνυπολόγησαν και «ηρωικά» το αψήφισαν ή ότι είχαν καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις. Το λογικότερο είναι να δεχθούμε ότι εκ των προτέρων αποδέχθηκαν την επέμβαση ως τον δεύτερο ουσιώδη παράγοντα του εγχειρήματος: Δική σας κυριαρχία στη Βόρεια Κύπρο και δική μας στη Νότια! Δηλαδή, διχοτόμηση που, ουσιαστικά, είναι και το καθεστώς της Κύπρου έκτοτε. Δεύτερο: Δεν υπάρχει στρατιωτικός, χουντικός ή μη, που να μην υποστήριξε ότι η στρατιωτική επέμβαση με αποβατικές δυνάμεις ήταν πολύ δύσκολη για την Τουρκία και αντιστοίχως εύκολη για τις εκεί ελληνικές και κυπριακές δυνάμεις να την αποκρούσουν, αν ήθελαν και αν είχαν την κατάλληλη προετοιμασία. Γράφτηκαν χιλιάδες σελίδες για το θέμα αυτό, μεταξύ των άλλων και το σχετικώς πρόσφατο βιβλίο του στρατηγού Μπήτρου, ο οποίος την εποχή εκείνη υπηρετούσε στην Κύπρο. Το συμπέρασμα είναι ένα: Δεν ήθελαν να αποκρούσουν την επίθεση και επειδή δεν ήθελαν, δεν είχαν και την κατάλληλη προετοιμασία. Αδικα σκοτώθηκαν τόσοι στρατιώτες και αξιωματικοί, Ελλαδίτες και Κύπριοι!

Εν πάση περιπτώσει ηττηθήκαμε στρατιωτικά και αυτή η ήττα είχε το πολιτικό της αποτέλεσμα, τη σημερινή κατάσταση στην Κύπρο. Οι οπαδοί του χουντικού καθεστώτος και όλοι οι ένοχοι προσπαθούν επί 25 χρόνια να αποσείσουν τις ευθύνες τους και να επιρρίψουν την ήττα στην κυβέρνηση της Εθνικής Ενότητας του Κ. Καραμανλή, η οποία μόλις είχε σχηματισθεί όταν εξαπολύθηκε η δεύτερη επίθεση των Τούρκων, ο Αττίλας ΙΙ. Είναι αστείο επιχείρημα... Μετά τη στρατιωτική ήττα είναι πολύ δύσκολο να ανατρέψουμε το αποτέλεσμά της μόνο με διπλωματικά μέσα. Ανεξαρτήτως τι τελικά θα κάνουμε, τι θα αποδεχθούμε και τι θα αρνηθούμε, η ήττα και τα αποτελέσματά της είναι το αναγκαστικό σημείο εκκίνησης, πρώτα για την αυτογνωσία μας και έπειτα για τη λογική διαχείριση της κρίσης. Είναι πολλοί που ισχυρίζονται ότι δεν πρέπει να δεχθούμε τετελεσμένα γεγονότα (όπως είναι η στρατιωτική ήττα και η κατοχή) και ότι είναι καλύτερα ν' αφήσουμε το χρόνο να κυλάει. Το ίδιο περίπου ισχυρίζεται και ο Ντενκτάς από θέσεως ισχύος. Αλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι τώρα, με τη μεσολάβηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι ευκαιρία να καταλήξουμε σε πιο σταθερές καταστάσεις, αφού μάλιστα η επαναφορά του προ της εισβολής καθεστώτος από όλους σχεδόν θεωρείται ανέφικτη. Είναι δύσκολο να πεις ποιος δρόμος είναι συμφερότερος. Οποιοσδήποτε όμως και αν είναι, δεν πρέπει να ξεχνάμε την κοινή αφετηρία: Την εισβολή και τη στρατιωτική ήττα. Είναι θέμα αυτογνωσίας...
Υ.Γ.: Το Κυπριακό θεωρείται θέμα που δεν «πουλάει». Γι' αυτό και σπάνια το βλέπετε στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων ή στις πρώτες ειδήσεις των ΜΜΕ. Δεν νομίζω ότι είναι ορθή ερμηνεία, αν «πουλάει» ή όχι. Είναι το πρόσχημά μας για ν' απωθήσουμε τις ενοχές για τη δυστυχία ενός λαού.

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ