ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (01-09-99)
Το veto	Ας πάρουμε το χειρότερο ενδεχόμενο: Οτι η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται σε μια ιστορική αντιπαράθεση που έρχεται από πολύ μακριά και πάει πολύ μακριά. Οτι αυτή η αντιπαράθεση ενδεχομένως οδηγεί σε ένοπλη σύγκρουση, όπως συνέβη και στο παρελθόν. Παρ' όλα αυτά οι δύο χώρες είναι καταδικασμένες να συμβιώνουν σε περιοχή ζωτική, όχι μόνο για τις ίδιες, αλλά και για άλλες πολύ ισχυρές δυνάμεις, που είναι δυνατό να ρίξουν το βάρος υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς. Ανεξαρτήτως αν αυτά είναι αληθή ή όχι, μια χώρα οργανώνει την αμυντική της στρατηγική για τη χειρότερη και δυσκολότερη πιθανή περίπτωση, ώστε να συμπεριλάβει όλες τις άλλες. Η αντιπαλότητα αυτή, φυσικά, δεν αίρεται από τυχαία περιστατικά, όπως π.χ. είναι η τελευταία συμφορά που έπληξε την Τουρκία και που έδωσε αφορμή να εκδηλωθούν θερμά συναισθήματα φιλίας και αλληλεγγύης μεταξύ των δύο λαών. Η αντιπαλότητα είναι μία πραγματικότητα και τα συναισθήματα μια άλλη, και σπάνια η δεύτερη υπεισέρχεται στην πρώτη. Ο πρόλογος αυτός ήταν απαραίτητος για να δούμε αν και πώς το ελληνικό veto στα χρηματοδοτικά πρωτόκολλα της Ευρωπαϊκής Ευρώπης προς την Τουρκία, εντάσσεται στην εθνική στρατηγική και κατά πόσον την εξυπηρετεί. Ολοι οι αρμόδιοι, πολιτικοί και εξειδικευμένοι δημοσιογράφοι, συμφωνούν ότι το veto είναι κίνηση τακτικής, αποβλέπει δηλαδή σε τακτικά πλεονεκτήματα και ότι είναι εξαγοράσιμο διαπραγματευτικό επιχείρημα! Δύο λόγια για την ιστορία και το περιεχόμενο του veto: Αρχισε να προβάλλεται το 1986 και τα 13 χρόνια που μεσολάβησαν από τότε, είναι ακριβώς τα χρόνια ραγδαίας επιδείνωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά, όπως από πολλούς λέγεται και γράφεται, και ανατροπής του συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών. Μπορεί συνεπώς να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι και αν ακόμα δεν συνετέλεσε σ' αυτή την ανατροπή (σε βάρος μας) δεν μπόρεσε να την αποτρέψει. Το πραγματικό περιεχόμενο του veto σήμερα είναι... 15 εκ. ευρώ, δηλαδή 5 δισ. δραχμές, διότι για τα υπόλοιπα κονδύλια (κάτι περισσότερο από 300 εκατ. ευρώ!) η Ε.Ε. επεξεργάζεται τρόπους να παρακάμψει το ελληνικό veto και να το καταστήσει άχρηστο. Και βέβαια ανακύπτει το ερώτημα πόσο ανταλλάξιμα είναι αυτά τα 15 εκ. ευρώ ή 5 δισ. δραχμές! Προβάλλεται το επιχείρημα ότι «το veto έχει τεράστια συμβολική σημασία». Φυσικά έχει, αλλά ακριβώς αντίθετη με αυτή που υπονοούν, χωρίς να την διευκρινίζουν και να την αναλύουν. Υποτίθεται ότι το veto οροθετεί το ανυποχώρητο της χώρας μας στην εκκρεμότητα του Κυπριακού και στις τουρκικές απαιτήσεις στο Αιγαίο. Στην πραγματικότητα είναι ορόσημο αδύναμο και αμελητέο, εύκολα το παρακάμπτουν όλοι. Οπως δεν σεβάστηκαν ένα άλλο και εξίσου αδύναμο ορόσημο, το όνομα του κράτους των Σκοπίων. Σήμερα όλοι και οι πλέον επίσημοι, αποκαλούν το κράτος των Σκοπίων Μακεδονία και η διπλωματία μας πέτυχε εκείνο ακριβώς που ήθελε να αποφύγει! Το μόνο που επέτυχε μέχρι τώρα το veto είναι να μεταβάλει την ελληνοτουρκική διαφορά σε ελληνοευρωπαϊκή, γιατί κανείς από τους άλλους εταίρους δεν δέχεται τις ελληνικές θέσεις. Η απομόνωσή μας σ' αυτό το θέμα κατ' ανάγκη δημιουργεί δυσάρεστο για μας κλίμα και προκαλεί την απομόνωση και σε άλλα ζητήματα ή τουλάχιστον την έλλειψη κατανόησης των θέσεών μας. Παρόμοια φαινόμενα, όπως το veto, είναι περισσότερο ψυχολογικές αγκυλώσεις, που οι άλλοι δεν μας καταλαβαίνουν και μας αναγκάζουν να βρισκόμαστε σε θέση ασθενούς άμυνας. Προέρχονται μάλλον από έλλειψη εθνικής αυτοπεποίθησης, παρά από εθνική αποφασιστικότητα. Από αυτή την άποψη η άρση του αδύναμου πλέον veto θα είχε πράγματι «τεράστια συμβολική σημασία». Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ