ΣΧΟΛΙΟ Του ΣΤΑΜΟΥ ΖΟΥΛΑ (10-11-99)

Οι νεοταραντίνοι και ο Κλίντον

Η «καταδίκη» του προέδρου Κλίντον από «λαϊκό δικαστήριο» που συγκρότησαν ηθοποιοί, καλλιτέχνες και άλλοι... ειδήμονες του δικαίου, των διεθνών σχέσεων και της εξωτερικής πολιτικής, θυμίζει το ακραίως ασυμβίβαστο που υπάρχει μεταξύ θράσους και θάρρους. Οι «λαϊκοί δικαστές» της πλατείας Συντάγματος αντί να επιχειρούν να γράψουν ιστορία θα 'πρεπε να διαβάσουν Ιστορία. Μεταφέρω σχεδόν αυτολεξεί ιστορικό περιστατικό που μου θύμισε χθες ο φίλος μου Γιώργος Εμμ. Στεφανάκης: Προτού η Ρώμη κυριαρχήσει στη Νότια Ιταλία και τη Σικελία, γνωστή ως «Μεγάλη Ελλάδα», ο Τάρας, αποικία των Σπαρτιατών, ήταν η ισχυρότερη πολιτεία της περιοχής. Εν όψει της ρωμαϊκής επιβουλής, οι δημαγωγοί της πόλεως παρέσυραν τους Ταραντίνους σε παρανοϊκές και παράλογες αντιδράσεις κατά της Ρώμης. Οταν μάλιστα το 281 π.Χ. έφθασε στον Τάραντα μια ρωμαϊκή αποστολή, με επικεφαλής τον ύπατο Αιμίλιο Βάρβουλα, για συνομιλίες, οι Ταραντίνοι ξεπέρασαν κάθε όριο θρασύτητος. Υποχρέωσαν τους Ρωμαίους σ' όλη τη διάρκεια της φιλοξενίας να ομιλούν μόνον ελληνικά και τους οδήγησαν σε κεντρική πλατεία, ώστε ο διάλογος να είναι δημόσιος, να γελοιοποιούνται από την κακή χρήση της ελληνικής γλώσσας και συνάμα το πόπολο να χλευάζει, να κοροϊδεύει και να ικανοποιείται για το μεγαλείο του Τάραντα. Κλιμακώθηκαν σε τέτοιο βαθμό οι απρέπειες, ώστε την ώρα που διέσχιζαν οι Ρωμαίοι το συγκεντρωμένο πλήθος, ένας Ταραντίνος ούρησε πάνω στην τήβεννο του Υπάτου. Ο τελευταίος αρκέσθηκε να πει ότι η Ρώμη δεν ξεχνά και η τήβεννος αυτή θα ποτισθεί λίαν συντόμως με αίμα. Δέκα χρόνια αργότερα, οι Ρωμαίοι ανενόχλητοι εισέβαλαν στον Τάραντα, ο οποίος είχε εγκαταλειφθεί από φίλους και συμμάχους, κατέλαβαν την πόλη χωρίς να συναντήσουν καμιά αντίσταση, από τους δήθεν πολεμοχαρείς κι αδίστακτους πολιτικούς κομποτίνους της πολιτείας. Λέγεται, μάλιστα, ότι την ώρα που εισέβαλαν οι Ρωμαίοι στον Τάραντα, απουσίαζαν όλοι μαζί και οι φρουροί ακόμη, γιατί παρακολουθούσαν κωμωδία στο θέατρο που βρισκόταν μακριά από το λιμάνι και την πόλη. Ο Τάρας κατεστράφη ολοσχερώς και ετέθη στο ιστορικό περιθώριο... Για όσους συνδυάσουν την επίκληση του περιστατικού με ηττοπάθεια, πτωχοπροδρομισμό και δουλοπρέπεια να θυμίσουμε ότι το θράσος ουδέποτε συνταιριάζει με την αφοβία, την τόλμη, την υπερίσχυση. Γι' αυτό και αποδίδεται συχνότερα με τη σύνθετη λέξη θρασυδειλία. Αλλά και το θάρρος δεν είναι πάντοτε αρκετό για να αντιμετωπίσεις έναν υπέρτερο αντίπαλο. Η εθνική μας μακροβιότητα οφείλεται μάλλον σ' ένα κράμα θάρρους, σύνεσης και -γιατί όχι- πανουργίας.