ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (16-11-99)

Ευρωπαϊκό Μουσείο

Δεν ήξερα και ομολογώ ότι δεν ξέρω ακόμη τι ακριβώς θα είναι αυτό το Μουσείο που προτίθεται να ιδρύσει η Ευρωπαϊκή Ενωση και που θα έχει ως αφετηρία τον θρησκόληπτο και αιμοσταγή Καρλομάγνο, ο οποίος εντούτοις τιμάται ως «άγιος» από τη δυτική Εκκλησία. Μη δίνετε και πολύ σημασία σ' αυτό το τελευταίο, γιατί δεν είναι ο μόνος αιμοσταγής «άγιος» σε Ανατολή και Δύση. Παρακινημένος από τις νεοελληνικές αντιδράσεις, γιατί να είναι ο Καρλομάγνος στην αφετηρία και όχι... ο Ομηρος, ρώτησα και έμαθα τα εξής: Το Μουσείο αυτό δεν θα είναι, μου λένε, για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, οπότε πράγματι θα ήταν μεγάλο θράσος να θέσουν ως αφετηρία τον βάρβαρο και αιμοσταγή Καρλομάγνο, ο οποίος μετά βίας μπορούσε να χαράξει την υπογραφή του, αν και φέρεται προικισμένος με ευφυΐα, γνώσεις και γλωσσομάθεια. Αφετηρία θα ήταν ασφαλώς αυτό που κάπως αόριστα εννοούμε με τη λέξη ελληνορωμαϊκός πολιτισμός. Αν σχεδίαζαν ένα τέτοιο Μουσείο, ασφαλώς θα είχαν τη θέση που τους έπρεπε ο Ομηρος, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης κατ' εξοχήν, ο Βιργίλιος, ο Σενέκας, ο Τάκιτος και άλλοι πολλοί. Το σχεδιαζόμενο Μουσείο θέλει προφανώς να αναδείξει τον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο, παρ' όλο ότι δεν είναι ακόμη βέβαιο ότι υπάρχει αυτός ο χώρος. Οι σοφοί της Ευρώπης κάνουν τη σκέψη που, σε μικρότερη κλίμακα, έκανε ο Μπίσμαρκ, όταν η Γερμανία ήταν χωρισμένη σε δεκάδα αλληλομισουμένων κρατιδίων: δημιούργησε την κεντρική τράπεζα και επέβαλε το μάρκο ως κοινό γερμανικό νόμισμα. Το μάρκο με τη σειρά του (φυσικά με δυναμικό στήριγμα τους Πρώσους στρατοκράτες) δημιούργησε το ενιαίο γερμανικό imperium. Τις ίδιες σκέψεις υποθέτω ότι κάνουν και για το ευρώ, αν και πολλοί σημειώνουν το μεγάλο και κρίσιμο κενό από την έλλειψη «δυναμικής στήριξης»! Πάντως, το ζητούμενο είναι ο ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος και αυτό το ζητούμενο οφείλει να υπηρετήσει το υπό ανέγερση Μουσείο. Αν έτσι έχουν τα πράγματα οι άνθρωποι έχουν απόλυτο δίκαιο. Πράγματι με τον Καρλομάγνο σημειώνεται η πρώτη απόπειρα για τη διαμόρφωση ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου, από τη Σικελία ώς τη Βαλτική και από τον Ατλαντικό ώς τα σύνορα με τους Σλάβους! (Οχι πάντως ώς τα Ουράλια, όπως οραματίσθηκε ο Ντε Γκωλ ένδεκα αιώνες μετά!) Αυτά ήταν τα όρια της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της οποίας ο Καρλομάγνος εστέφθη αυτοκράτωρ από τον Πάπα Λέοντα Γ‹, την ημέρα των Χριστουγέννων του σωτηρίου έτους 800 μ.Χ.! Λίγο αργότερα αναγνώρισαν την κυριαρχία του ο Βυζαντινός αυτοκράτωρ (νομίζω ο Κωνσταντίνος Ε‹) και οι Αραβες ηγεμόνες της Ισπανίας και της Μέσης Ανατολής. Βέβαια, αυτός ο «ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος» του Καρλομάγνου διαμορφώθηκε με τη σφαγή εκατοντάδων χιλιάδων Ευρωπαίων «βαρβάρων» και ειδωλολατρών, διότι, εκτός των άλλων, ο Καρλομάγνος ήταν και ευσεβής χριστιανός και μαρτυρούνται περιστατικά, όπου κατέσφαζε χιλιάδες ειδωλολατρών, αφού πρώτα τους εβάπτιζε στα ποτάμια της Ευρώπης!

Αν όμως θελήσουν να δώσουν συνέχεια και συνέπεια στη λογική τους, οι Ευρωπαίοι εμπνευστές του Μουσείου είναι υποχρεωμένοι να παραχωρήσουν τη δεύτερη μετά τον Καρλομάγνο θέση στον Μεγάλο Ναπολέοντα! Πράγματι με αυτόν τον μεγαλοφυή αλλά και αιμοσταγή στρατηλάτη, τον οποίο οι αυλές της Ευρώπης περιφρονούσαν ως... άξεστο και αγροίκο, σημειώνεται η δεύτερη απόπειρα για τη διαμόρφωση ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου, αυτή τη φορά από τον Ατλαντικό ώς τα Ουράλια! Τέλος πάντων, για τον Ναπολέοντα κανείς δεν θα έχει αντίρρηση. Οι σημαίες του κυμάτιζαν στον επαναστατικό αέρα της Μεγάλης Επανάστασης! Αν θελήσουν όμως να τιμήσουν με το Μουσείο την τρίτη απόπειρα, θα βρεθούν σε μεγάλη αμηχανία. Διότι αυτή ανήκει δικαιωματικά στον Χίτλερ, τον πλέον αιμοσταγή όλων! Η τέταρτη απόπειρα σημειώνεται τώρα με την Ενωμένη Ευρώπη. Οχι με το σπαθί, αλλά με το ευρώ. Ελπίζουμε όλοι ότι τα πράγματα θα είναι διαφορετικά και εμείς οι Ελληνες (ορθόδοξοι) καλούμεθα να κάνουμε την επιλογή που δεν τολμήσαμε το 1453! Να δούμε όμως. Κανείς δεν γνωρίζει το μέλλον, ενώ το παρελθόν, κατά την αντίληψη που φαίνεται να διέπει το Ευρωπαϊκό Μουσείο, είναι μάλλον εφιαλτικό...

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ