ΣΤΑΣΕΙΣ (19-11-99)

Επισκέψεις

Οταν ταξιδεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες ο ηγέτης οποιασδήποτε χώρας, αρκούν πέντε-δέκα πράκτορες (του FBI βέβαια, κι όχι ομοεθνείς του επισκέπτη), για να τον περιφρουρήσουν. Οταν όμως ταξιδεύει ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, τότε οι αρμόδιοι για την ασφάλειά του απαιτούν (και εύκολα το επιβάλλουν) να υπαχθεί η χώρα υποδοχής στους σχεδιασμούς τους, να προσκυνήσει την αλαζονεία τους, να υπομείνει αγόγγυστα την αυθαιρεσία τους, να τους εκχωρήσει ορισμένα από τα (τυπικώς αναπαλλοτρίωτα) δικαιώματά της, κατ' ουσίαν να αυτοκαταλυθεί. Προφανώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ χρειάζεται ισχυρότερη προστασία επειδή έχει περισσότερους αντιπάλους, όπου γης, εν συγκρίσει με οποιονδήποτε άλλον πρόεδρο ή πρωθυπουργό, αλλά μάλλον η πολιτική του φταίει γι' αυτό κι όχι εμείς οι υπόλοιποι. Και πάλι, όμως, όσους κινδύνους κι αν υποθέσουμε, τα μέτρα που λαμβάνονται είναι τέτοια και τόσα ώστε να κυμαίνονται μεταξύ υστερίας και γελοιότητας· ουσιαστικά, αναιρούν το χαρακτήρα της επίσκεψης σε τόπο ανθρώπων και τη μετατρέπουν σε επίσκεψη σε αποστειρωμένους χώρους, οι οποίοι τυχαίνει απλώς να βρίσκονται σε κάποια ακατοίκητη χώρα. Ή μήπως όχι; Μήπως αυτή ακριβώς η επίδειξη δύναμης συνιστά την καταλληλότερη τροφή για τον εγωισμό των υπερατλάντων; Μήπως ακριβώς έτσι, επιβάλλοντας το απίστευτο, το αδιανόητο και το προφανώς ενοχλητικό και προσβλητικό, νιώθουν υπέρτεροι και αυτοεπιβεβαιώνονται; Στην αποκλεισμένη Αθήνα, λοιπόν, την απαγορευμένη πόλη, το μέτρο έχει χαθεί -ακριβώς επειδή επινοήθηκε εδώ, σε άλλους καιρούς και από άλλους ανθρώπους. Και για να τιμηθεί ο αφικνούμενος ηγέτης, ο ούτως ειπείν Υπέρβολος, θριαμβεύει η υπερβολή. Η πρωτεύουσα χωρίζεται σε ζώνες επιτρεπόμενες και μη, οι συγκεντρώσεις διακρίνονται σε «εθνικές» και «αντεθνικές», οι λεωφόροι που θα ακολουθήσει η αυτοκινητοπομπή των επισήμων εκκαθαρίζονται επιμελώς, ενώ δυο τετράγωνα πιο μέσα τα σκουπίδια υψώνουν την αυθάδη κακοσμία τους, οι περίοικοι του προεδρικού ξενοδοχείου δέχονται, θέλοντας και μη, ερευνητικές επισκέψεις ανδρών του FBI, κι όλοι πρέπει να απομνημονεύσουμε προσεχτικά τον ισχύοντα χάρτη κυκλοφορίας, ώστε να μη βρεθούμε σύξυλοι σε κάνα κελί προς εξακρίβωσιν στοιχείων. Και για να συμπληρωθεί η υπερβολή, οι κομματικοί μηχανισμοί που λίγα χρόνια πριν, σαν περιφρουρητές διαδηλώσεων, προβοκατορολογούσαν ασύστολα και προπηλάκιζαν αγρίως όσους διανοούνταν να πορευτούν ώς την αμερικανική πρεσβεία παρά την εθιμική απαγόρευση, τώρα, και με φόντο την κάλπη, επιδεικνύουν αιφνίδια αντιαπαγορευτική έπαρση, εξισώνοντας, κατά τον ξύλινο συμβολισμό τους, την πρεσβεία με κάποια μυθικά χειμερινά ανάκτορα. Αυτό φαίνεται λοιπόν ότι σημαίνει η περιβόητη «συνέπεια και συνέχεια».

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΠΟΥΚΑΛΑ