ΑΠΟΨΕΙΣ (28-12-99)

Aγιες μέρες και να μη μπορούν να βρουν ησυχία τα ηγετικά στελέχη των δύο μεγάλων πολιτικών κομμάτων... Σύσκεψη για τα εκλογικά αναμένεται στο κυβερνητικό στρατόπεδο, σύσκεψη για το πώς μπορεί να αξιοποιήσει εκλογικά το Χρηματιστήριο η κυβέρνηση έγινε χθες... στη Ν.Δ. Κατά τα φαινόμενα, η αξιωματική αντιπολίτευση έχει αποφασίσει να είναι πολύ προσεκτική στο συγκεκριμένο μέτωπο, ώστε να εντοπίσει μεν εγκαίρως τυχόν οργανωμένες κυβερνητικές κινήσεις, να αποφύγει όμως τις θεαματικές «καταγγελίες», που θα μπορούσαν να χρεώσουν στη Ν.Δ. τυχόν πτωτικές τάσεις της αγοράς.

Oσο για την κυβέρνηση, αυτή είναι βέβαιο ότι θα συνδέσει τις όποιες επιλογές της ως προς τον χρόνο των εκλογών με την τελική ευθεία προς την ΟΝΕ και την ανάγκη να αποτραπεί η παράλυση της κυβερνητικής και διοικητικής μηχανής από μία παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Προσχήματα, βεβαίως. Είναι ηλίου φαεινότερον ότι οι επιτελείς του κυβερνητικού στρατοπέδου δεν μελετούν τίποτε άλλο από το πότε θα είναι περισότερο συμφέρον για το ΠΑΣΟΚ να οδηγήσει τη χώρα στις κάλπες· πότε, δηλαδή, πιθανολογείται ότι οι περιστάσεις θα ευνοούν μία νέα εκλογική νίκη του κυβερνώντος κόμματος.

Θα πει κανείς. Κι όμως, αυτή η αυτονόητη επισήμανση δεν γίνεται - ή πάντως δεν γίνεται με τη συχνότητα και την ένταση, που θα επέβαλλαν τα γεγονότα. Ακούσαμε και διαβάσαμε πολύ, θα σας θυμίσω, για τις υποτιθέμενες θεσμικές ακροβασίες του κ. Καραμανλή στο θέμα της προεδρίας της Δημοκρατίας, όχι όμως για τις ακροβασίες του πρωθυπουργού, που έθεσε μόνος του προώρως το ζήτημα της επανεκλογής του κ. Στεφανόπουλου, μόνο και μόνο για να πιέσει τη Νέα Δημοκρατία.

Kι έστω, ας υποτεθεί ότι εκεί η στάση των περισσότερων σχολιαστών υπήρξε ευνοϊκή για τον κ. Σημίτη, επειδή, αν και προώρως, είχε πάντως κάποιο δίκιο (το οποίο προσωπικά, παρά την εκτίμησή μου στον σημερινό πρόεδρο, δεν συμμερίζομαι: δεν πένεται προσωπικοτήτων η χώρα ούτε είναι καίριο το αξίωμα του προέδρου, ώστε να προβάλλεται ως ζωτική εθνική ανάγκη η επανεκλογή και του αρίστου ακόμη ανωτάτου άρχοντα). Τι συνέβη, όμως, αφ' ης ο πρόεδρος της Ν.Δ. ανέκρουσε πρύμναν και είπε ότι θα υπερψηφίσει τον σημερινό πρόεδρο; Γιατί τότε ο κ. Σημίτης ξέχασε πάραυτα όσα έλεγε περί επιθυμίας του να εξαντλήσει την τετραετία και, σε κάθε περίπτωση, να μη γίνουν εκλογές πριν από τον προσεχή Ιούνιο; Και γιατί τόσα ΜΜΕ και τόσοι σχολιαστές παρέβλεψαν την αυτοδιάψευσή του αυτή;

H «λήθη» του πρωθυπουργού έχει, βεβαίως, ευχερή εξήγηση και πολύ πρόσφατο ιστορικό προηγούμενο την προκήρυξη προώρων εκλογών το 1996, παρά τις -και τότε- διαβεβαιώσεις του για το αντίθετο: ο κ. Σημίτης έλεγε όσα έλεγε προ διμήνου, επειδή θεωρούσε βέβαιες τις εκλογές τον Μάρτιο και την πρόκλησή τους από τη Ν.Δ. Τώρα, που η Ν.Δ. απεμπόλησε τη μόνη δυνατότητά της να προκαλέσει διάλυση της Βουλής, οι εκλογές θα προκληθούν από την κυβέρνηση - και η πρωθυπουργική γραμμή μεταβάλλεται αναλόγως.

Eύλογα όλα αυτά, αλλά αρκούντως μικροκομματικά, ώστε να έχει κανείς αξίωση να μη μας εμπαίζουν με ανησυχίες περί του... κυβερνητικού έργου ή της ενταξιακής πορείας. Η κυβέρνηση προκάλεσε την προεκλογική αναταραχή - και το έκανε χωρίς κανέναν απολύτως εθνικό λόγο, αλλά μόνο για τακτικούς σχεδιασμούς. Και θα περίμενε κανείς όχι μόνο να σημειωθεί το γεγονός αυτό, αλλά και να υπάρξει κάποιος εκνευρισμός γι' αυτή τη γελοία ιστορία των συνεχών προώρων εκλογών. Ούτε εθνικά θέματα υπάρχουν ούτε κρίσεις. Μόνο δημοσκοπήσεις και προεκλογικές προτεραιότητες.

Eίναι τόσο εξοργιστικό που, αν τελικώς βρεθεί κάποιος να εξαντλήσει την τετραετία, αξίζει να τον... ξαναψηφίσουμε και μόνο για τον λόγο αυτό!

Aλλά, ας επανέλθουμε στο αρχικό ερώτημα. Αν η «λήθη» του κ. Σημίτη είναι δικαιολογημένη (με μικροκομματικά, έστω, κριτήρια), των αναλυτών η λήθη που οφείλεται; Πώς μας προέκυψε τόσος μονοφωνικός εκσυγχρονισμός; Ακόμη κι αν δέχεται κανείς ότι η κυβέρνηση είναι σοβαρή και αποδοτική, ώστε αξίζει την επανεκλογή, δεν είναι αυτό αρκετό για να ταυτισθεί με τους προεκλογικούς σχεδιασμούς της. Ας εξαντλήσει την τετραετία και ας επανεκλεγεί τότε. Δεν μπορεί να ευτελίζεται η προσφυγή στις κάλπες με προσχηματική επίκληση εθνικών θεμάτων... μαϊμούδων, αλλά εμείς να θυμόμαστε τους θεσμούς και το πνεύμα του Συντάγματος μόνο στο ζήτημα της προεδρικής εκλογής...

Πόση, τελικώς, σχέση έχουν οι πρόωρες εκλογές με την ΟΝΕ και το κυβερνητικό έργο; Οση ο εκσυγχρονισμός με τον σημερινό υπουργό Δικαιοσύνης!..

Eπί του θέματος του τελευταίου και της καταδίκης του κ. Δ. Ρέλλου, ο επίτιμος αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Ν. Σακελλαρόπουλος (τις αποφάσεις του οποίου διαβάζουμε ακόμη στο «Νομικό Βήμα») είχε την καλοσύνη, σε τηλεφωνικό του μήνυμα, να σχολιάσει τη στήλη αυτή, που την Παρασκευή είχε γράψει ότι οι δικαστές «έστειλαν στη φυλακή έναν προβληματικών εκδηλώσεων άνθρωπο, που θα αρκούσε να τον πετάξουν με τις κλωτσιές από το ακροατήριο. Αισθάνονται ότι απένειμαν δικαιοσύνη;».

Oι δικαστές, σημειώνει ο κ. Σακελλαρόπουλος, είχαν υποχρέωση να κηρύξουν ένοχο τον κ. Ρέλλο, αφ' ης ο κ. Γιαννόπουλος υπέβαλε έγκληση. Εχει απόλυτο δίκιο. Ομως, η φράση της στήλης «θα αρκούσε να τον πετάξουν με τις κλωτσιές από το ακροατήριο» δεν είχε την έννοια της... προσήκουσας νομικής αντιμετώπισης, αλλά της κριτικής της ποινής που επιβλήθηκε και της «δικαιοσύνης», που υποτίθεται ότι απονεμήθηκε. Γιατί δύο χρόνια και έντεκα μήνες χωρίς αναστολή δεν είχαν υποχρέωση να επιβάλουν οι δικαστές... Μπορούσαν -και έπρεπε- να είναι επιεικέστεροι.

Aνάλογη κριτική θα μπορούσε να ασκηθεί για την ποινή στον κ. Α. Λεσπέρογλου. Για τις βαριές κατηγορίες, που αντιμετωπίζει, θα υπάρξει ανάκριση, θα εξετασθεί το ενδεχόμενο της προσωρινής κράτησης ή άλλων περιοριστικών όρων. Αλλά τρία χρόνια και βάλε για παράνομη είσοδο ενός... Ελληνα στο ελληνικό έδαφος είναι ποινή μάλλον υπερβολική - και πάντως ποινή, που ενισχύει την εντύπωση ότι απέβλεψε στη διασφάλιση της φυλάκισης του κ. Λεσπέρογλου παρά στην αξιολόγηση του συγκεκριμένου αδικήματός του.

Aλλά, θα πείτε, ο κ. Λεσπέρογλου είναι «τρομοκράτης». Προσοχή εδώ. Κατηγορείται. Κατηγορείται δεν σημαίνει είναι. Και, όπως σημειώνει ο Βρετανός δικηγόρος και συγγραφέας Τζόφρι Ρόμπερτσον, «το ελάχιστο που πρέπει να παρέχει ο νόμος είναι μία πιθανότητα επιτυχίας εκείνων που βρίσκονται αντιμέτωποι με αυτόν· ιδίως όταν οι εναντίον τους κατηγορίες απαγγέλλονται για να προστατευθεί η εθνική ασφάλεια ή η εθνική ηθική...».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ