ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (04-01-00)

«Παγκοσμιοποιημένη» γιορτή

Οπως θα παρατηρήσατε, αγαπητοί μου αναγνώστες, τις πρώτες ώρες τς Πρωτοχρονιάς ζήσαμε την πρώτη «παγκοσμιοποιημένη» γιορτή! Ο όρος «πρώτες ώρες» είναι πολύ σχετικός, γιατί, από την εποχή τουλάχιστον του Κοπέρνικου, ο πλανήτης μας είναι σφαιρικός, περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του και γύρω από τον Ηλιο, άρα κάθε σημείο της Γης έχει τις δικές του πρώτες ώρες, τη δική του πρώτη Ανατολή και τη δική του τελευταία Δύση, ώστε με όλα αυτά τα... πρωτοφανή και συγκλονιστικά γεγονότα να συμπληρώνεται παγκόσμιο τηλεοπτικό πρόγραμμα ενός 24ώρου (το πρώτο στην ιστορία). Το πρώτο, λοιπόν, που θα είχαμε να παρατηρήσουμε είναι ότι η ενδελέχεια αυτής της παγκόσμιας γιορτής απέβλεπε μόνο (ή έστω κατά κύριο λόγο) στο μάτι της τηλεόρασης: Να μας δει και να μας δείξει η τηλεόραση, σύμφωνα με την κυριαρχούσα πλέον αντίληψη ότι δεν υπάρχουν γεγονότα αν δεν τα δει και δεν τα δείξει η τηλεόραση. Συναιρεί μέσα της και τις πέντε αισθήσεις, αλλά οπωσδήποτε εξαιρεί την έκτη: Τη διαίσθηση... Δεν ισχυρίζομαι ότι αυτό είναι κακό απαραιτήτως ή καλό. Απλώς είναι κάτι άλλο, διαφορετικό που ανατρέπει την παραδοσιακή σχέση ανάμεσα στο υποκείμενο και το αντικείμενο: Η τηλεόραση είναι ταυτόχρονα το υποκείμενο και το αντικείμενο κάθε δράσης! Προφανώς, αυτή η ανατροπή είναι εκείνη που επιβάλλει και το νέο αισθητικό και ηθικό περιεχόμενο της δράσης. Η τηλεοπτική δράση έχει τα δικά της μέσα και τους δικούς της σκοπούς. Μια «παγκοσμιοποιημένη» γιορτή που απευθύνεται σε δισεκατομμύρια ανθρώπων με διαφορετικά τον τρόπο ζωής, το πολιτισμικό υπόβαθρο και τη γλώσσα, θα πρέπει να έχει γενικευμένη αξία που θα ξεπερνάει αυτές τις δυσκολίες και θα γίνεται αποδεκτή από όλους, σαν ενιαία «παγκοσμιοποιημένη» γλώσσα: Είναι το εντυπωσιακό υπερθέαμα, για το οποίο άλλωστε έχουμε και τη σχετική προπαίδεια από το χολιγουντιανό κινηματογράφο. Ασφαλώς ο λαός συμμετέχει και χαίρεται το υπερθέαμα γιατί έχει ανάγκη να βγει από τον καταπιεστικό κλοιό της καθημερινότητας. Αλλοι, καθώς έβλεπαν την ταλαίπωρη Ακρόπολη τυλιγμένη στους καπνούς, την ψεύτικη φωτιά και τις ψεύτικες ομοβροντίες (ευτυχώς όλα ήταν ψεύτικα), μου είπαν ότι θυμήθηκαν την πυρπόλησή της από τους Πέρσες τον 5ο αι. π.Χ., άλλοι άκουσαν τη βόμβα του Μοροζίνι και άλλοι περίμεναν, από στιγμή σε στιγμή, να ξεπροβάλλει, με καριοφύλλι και με γυμνό σπαθί ο Μακρυγιάννης ή ο Γκούρας, όπως τους βλέπουμε στις λαϊκές λιθογραφίες! Τέτοια παράκρουση... Συμμετέχει ο λαός και «χαζεύει» με το υπερθέαμα, αλλά όσοι θυμούνται ακόμα τη γιορτή ως κατάθεση του περισσεύματος της ψυχής για την παραγωγή αγαθού συμμετοχής και όχι παθητικής θέασης, ας το ξεχάσουν. Γενικώς, στερούμεθα περισσεύματος.

* * *

Αλλά και κάτι άλλο, κατά την άποψή μου περισσότερο σημαντικό, ασφαλώς θα σας έκανε εντύπωση: Το ψευτο-millennium το «γιόρτασαν» όλοι οι λαοί της οικουμένης, ο καθένας με οργανωμένο από το κράτος υπερθέαμα, όπου πρωθυπουργοί και υπουργοί φιλοδοξούσαν (μάλλον ανεπιτυχώς) να παίξουν κάτι από το ρόλο της κ. Ρούλας Κορομηλά. Εντύπωση προκαλεί ότι όλοι αυτοί οι λαοί και οι ηγεσίες τους, με διαφορετικά τον πολιτισμό, το θρήσκευμα και τη μέτρηση του χρόνου αποδέχονται πλέον το χριστιανικό ημερολόγιο και γιορτάζουν κατά τις επιταγές του. Μάταια οι δυστυχείς κάτοικοι των μακρινών νησιών του Ειρηνικού, με παραδοσιακούς χορούς και γραφικές στολές, προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι είναι κάτι άλλο. Ολα και όλοι στην τηλεοπτική και χριστιανική χοάνη της παγκοσμιοποιημένης γιορτής μεταβάλλονται σε αδιαφοροποίητη μάζα. Αίρονται πλέον όλες οι αντιρρήσεις για τις παράδοξες θεωρίες του κ. Χάντικτον! Η «παγκοσμιοποίηση» είναι ταυτόχρονα ηλεκτρονική και χριστιανική. Για την ακρίβεια, καθολική και κυρίως προτεσταντική. Εμείς οι ορθόδοξοι ανήκουμε στο περιθώριο των «άλλων θρησκειών»...
Καλή Χρονιά!
Στο σημείωμά μας στο φύλλο της Πρωτοχρονιάς, από το ως άνω σχέδιο του Στάθη εκ παραδρομής αφαιρέθηκε το σχόλιο που έλεγε: «Ο άνθρωπος φορτωμένος το μυθικό χρόνο που ο ίδιος έπλασε». Ετσι τουλάχιστον το διαβάσαμε εμείς.

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ