ΣΚΕΨΕΙΣ (04-01-00)

Χειμώνας
Ηταν μια λαμπρή Πρωτοχρονιά: ο δυνατός αέρας σάρωσε το νέφος, τα σύννεφα σκόρπισαν κι η Αθήνα, έτσι όπως την αντικρίζαμε από την Πεντέλη, πρόβαλε στο βάθος του ορίζοντα τυλιγμένη σε αδιαπραγμάτευτη λευκότητα και σιωπή. Είχε ξημερώσει από ώρα, όσοι επέστρεφαν από πάρτι ξεχώριζαν από μακριά -από την παγιέτα που στραφτάλιζε στο φως και την ήρεμη δύναμη του ξενυχτισμένου- κι όλες οι απειλές της νέας χιλιετίας είχαν ξεθωριάσει. Ο κόσμος έστεκε ακόμα στη θέση του. Η πρωινή παγωνιά ήταν ανακουφιστική. Οι απειλητικές καιρικές συνθήκες, η βροχή της παραμονής έπαψαν αυθόρμητα να ερμηνεύονται στο συλλογικό υποσυνείδητο ως προφητικά σημάδια επερχόμενης καταστροφής και επέστρεψαν στο σύνηθες σημειολογικό τους πλαίσιο. Βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα και κάνει κρύο. Τα δελτία ειδήσεων παρουσιάζουν την κακοκαιρία με το προσφιλές τους βιβλικό λεξιλόγιο συνδέοντας πάντα το ψύχος με κάτι αδιόρατα μεταφυσικό. Ιδίως στην αυγή της χιλιετίας τα ακραία καιρικά φαινόμενα υπακούουν στη διαφημιστική λογική του μιλένιουμ, στην ανάγκη κλιμακούμενης καταστροφολογίας. Ετσι ακούσαμε ότι το κρύο στην Ευρώπη ήταν πρωτοφανές, οι καταστροφές πρωτόφαντες. Μόνο που αν στραφούμε στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι παρόμοιες «πρωτοφανείς» καταστροφές είναι σύμφυτες με την ιστορία της ανθρωπότητας. Από τον χειμώνα του μπλε χιονιού ώς την εκτροπή του ποταμού του Μισισιπή το 1811 εξαιτίας μεγάλου σεισμού. Εκείνο που άλλαξε στην εποχή μας δεν είναι η καταστροφή, αλλά η καταστροφολογία. Η ρητορική των ειδήσεων που συνδέονται με τα καιρικά φαινόμενα. Η αίσθηση ότι κάθε τι στη ζωή αποτελεί θέμα συζήτησης, πολιτικής άρα και χειρισμών. Ακόμη και ο καιρός, το πλέον ανένταχτο σύστημα πολιτικά, εξυπηρετεί, κατά τα δελτία ειδήσεων, κάποια αόρατα σχέδια. Οι φυσικές καταστροφές, σύμφωνα με τη ρητορική των καναλιών, αναλαμβάνουν το ρόλο να μας συνετίσουν και να υποβάλουν, διά ελέου και φόβου, το πεπερασμένο της ανθρώπινης φύσης. «Η κακοκαιρία -διαβάζουμε στο Τάιμ- είναι το ηθικό σύστοιχο του πολέμου». Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο «πόλεμος» αποφεύχθηκε: το 2000 μπήκε αναίμακτα, χωρίς «ιούς» και διακοπές ρεύματος, με ήλιο, παγωνιά και χιονόνερο. Το ευρωπαϊκό ψύχος δεν επιβεβαίωσε καμιά θεωρία για το τέλος του σύγχρονου κόσμου. Απλώς θα ζήσουμε μερικές βαριές χειμωνιάτικες μέρες.
Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

	ΣΚΕΨΕΙΣ (04-01-00)
Χειμώνας	Ηταν μια λαμπρή Πρωτοχρονιά: ο δυνατός αέρας σάρωσε το νέφος, τα σύννεφα σκόρπισαν κι η Αθήνα, έτσι όπως την αντικρίζαμε από την Πεντέλη, πρόβαλε στο βάθος του ορίζοντα τυλιγμένη σε αδιαπραγμάτευτη λευκότητα και σιωπή. Είχε ξημερώσει από ώρα, όσοι επέστρεφαν από πάρτι ξεχώριζαν από μακριά -από την παγιέτα που στραφτάλιζε στο φως και την ήρεμη δύναμη του ξενυχτισμένου- κι όλες οι απειλές της νέας χιλιετίας είχαν ξεθωριάσει. Ο κόσμος έστεκε ακόμα στη θέση του. Η πρωινή παγωνιά ήταν ανακουφιστική. Οι απειλητικές καιρικές συνθήκες, η βροχή της παραμονής έπαψαν αυθόρμητα να ερμηνεύονται στο συλλογικό υποσυνείδητο ως προφητικά σημάδια επερχόμενης καταστροφής και επέστρεψαν στο σύνηθες σημειολογικό τους πλαίσιο. Βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα και κάνει κρύο. Τα δελτία ειδήσεων παρουσιάζουν την κακοκαιρία με το προσφιλές τους βιβλικό λεξιλόγιο συνδέοντας πάντα το ψύχος με κάτι αδιόρατα μεταφυσικό. Ιδίως στην αυγή της χιλιετίας τα ακραία καιρικά φαινόμενα υπακούουν στη διαφημιστική λογική του μιλένιουμ, στην ανάγκη κλιμακούμενης καταστροφολογίας. Ετσι ακούσαμε ότι το κρύο στην Ευρώπη ήταν πρωτοφανές, οι καταστροφές πρωτόφαντες. Μόνο που αν στραφούμε στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι παρόμοιες «πρωτοφανείς» καταστροφές είναι σύμφυτες με την ιστορία της ανθρωπότητας. Από τον χειμώνα του μπλε χιονιού ώς την εκτροπή του ποταμού του Μισισιπή το 1811 εξαιτίας μεγάλου σεισμού. Εκείνο που άλλαξε στην εποχή μας δεν είναι η καταστροφή, αλλά η καταστροφολογία. Η ρητορική των ειδήσεων που συνδέονται με τα καιρικά φαινόμενα. Η αίσθηση ότι κάθε τι στη ζωή αποτελεί θέμα συζήτησης, πολιτικής άρα και χειρισμών. Ακόμη και ο καιρός, το πλέον ανένταχτο σύστημα πολιτικά, εξυπηρετεί, κατά τα δελτία ειδήσεων, κάποια αόρατα σχέδια. Οι φυσικές καταστροφές, σύμφωνα με τη ρητορική των καναλιών, αναλαμβάνουν το ρόλο να μας συνετίσουν και να υποβάλουν, διά ελέου και φόβου, το πεπερασμένο της ανθρώπινης φύσης. «Η κακοκαιρία -διαβάζουμε στο Τάιμ- είναι το ηθικό σύστοιχο του πολέμου». Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο «πόλεμος» αποφεύχθηκε: το 2000 μπήκε αναίμακτα, χωρίς «ιούς» και διακοπές ρεύματος, με ήλιο, παγωνιά και χιονόνερο. Το ευρωπαϊκό ψύχος δεν επιβεβαίωσε καμιά θεωρία για το τέλος του σύγχρονου κόσμου. Απλώς θα ζήσουμε μερικές βαριές χειμωνιάτικες μέρες. Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ