ΣΚΕΨΕΙΣ (11-01-00)

Επιθυμίες

Οι κλεφτές ματιές που ρίξαμε στο πρωτοχρονιάτικο πρόγραμμα ήχου και φωτός, στην Ακρόπολη, έδωσαν ομολογουμένως την αίσθηση ενός έθνους που ενδιαφέρεται να ξεχωρίσει. Τα ευρωπαϊκά συγχαρητήρια άλλο δεν έκαναν παρά να τονίσουν αυτή την εντύπωση: ότι τα καταφέραμε να συνδυάσουμε λαμπρά το αναγνωρίσιμο παρελθόν μας με τεχνογνωσία και εορτασμούς αντικειμενικής καλαισθησίας -εάν και εφ' όσον υπάρχουν νόρμες στο γούστο. Ωστόσο, σε κάθε εκδήλωση ή πρωτοβουλία με δορυφορική κάλυψη είναι διάχυτη η αίσθηση πως οι πράξεις μας επιχειρούν να ικανοποιήσουν κάποιον άλλον, κάτι άλλο, έναν αόρατο καθηγητή ή επιστάτη που κρίνει επιδόσεις. Η ταχύτατη νεοελληνική πρόοδος της τελευταίας δεκαετίας συνδυάζεται σε κάθε της βήμα με τον αόριστο έπαινο που προσδοκάμε να αποκομίσουμε και όχι με την ουσία της βελτιωμένης ποιότητας ζωής. Η πρόοδος αντιμετωπίζεται περίπου ως αμυντικό όπλο ή έστω σαν καινούργιο έπιπλο προς επίδειξη, όχι σαν κάτι που ομορφαίνει και διευκολύνει τη δική μας ζωή. Ολες οι πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί για να εντυπωσιάσουν ή να προσεγγίσουν κάποιον εταίρο: το μετρό βαδίζει στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσής του με την προοπτική των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο ΕΟΤ προτρέπει να διατηρήσουμε την Ελλάδα καθαρή για τους τουρίστες και όχι για ιδιοχρησία. Οσο για τη γιορτή του πολυδιαφημισμένου μιλένιουμ, αποκτά αξία και σημασία εφόσον την βλέπουν και την εγκρίνουν οι δορυφορικοί τελετάρχες. Η επίμονη ανάγκη να αρέσουμε είναι η άλλη πλευρά της διαρκούς ομφαλοσκόπησης. Δεν μπορούμε να ησυχάσουμε, να αρκεστούμε σ' αυτό που έχουμε και να απολαύσουμε. Πρέπει πάντα να βλέπει και να θαυμάζει κάποιος άλλος. Οι περισσότεροι Ελληνες πιστεύουν ότι χωρίς την ανάθεση των Ολυμπιακών Αγώνων δεν θα είχαμε σήμερα μετρό. Δηλαδή η ομαλή μετακίνησή μας στην πόλη, η μείωση των ρύπων και η προστασία του περιβάλλοντος οφείλεται σε μια γιορτή και πάλι, στην οποία έχουν εναποτεθεί μεγάλες οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές ελπίδες. Η ζωή μας στην Αθήνα δεν είναι ο αυτοσκοπός, αλλά το παρελκόμενο. Οπως οι άνθρωποι, έτσι και τα κράτη χάνουν το μέτρο αν στο βωμό της έντονης επιθυμίας τους να αρέσουν θυσιάζουν τις πραγματικές τους ανάγκες και τη σκοπιμότητα της αναβάθμισης ή αναδόμησης. Αν γιορτάζουμε έτσι, τότε η γιορτή, η κάθε γιορτή, μετατρέπεται σε θεατρική απομίμηση της επιθυμίας μας ν' αρέσουμε στους άλλους.

Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ