Η ΑΜΠΕΛΟΣ και ο ΟΙΝΟΣ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ


Η ΑΜΠΕΛΟΣ και ο ΟΙΝΟΣ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Η ιστορία της Ελλάδας είναι βαθιά επηρεασμένη από την άμπελο και τον οίνο. Το κρασί, μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, είναι στενά δεμένο με την ιστορία και τις τέχνες μας, είναι ριζωμένο στα ήθη και τα έθιμά μας. Η ζωγραφική, η γλυπτική, η ποίηση αλλά και η θρησκεία, καθώς και οι συνήθειες διατροφής μας, φέρουν τη σφραγίδα της αμπέλου και του οίνου.

Στην Αρχαία Ελλάδα το κρασί λατρεύτηκε στο πρόσωπο του Διόνυσου ως μία θεότητα ζωντανή, έξυπνη, ερωτική. Η πλούσια εικονογραφία των αγγείων της μαρτυρούν το εύρος και την επιτυχία της Διονυσιακής λατρείας.

Εντυπωσιακή θέση κατέχουν τα καλλιτεχνήματα της Βεργίνας. Ας θυμηθούμε ότι στις Αιγές, την πρώτη πρωτεύουσα των Μακεδόνων ο καθηγητής Μανόλης Ανδρόνικος, ανακάλυψε ανέπαφους τους τάφους των Μακεδόνων βασιλέων, δηλαδή τον τάφο του Βασιλιά Φιλίππου, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Και οι Μακεδόνες διασκορπισμένοι σε εκατό και πλέον πόλεις και σε αναρίθμητα πολίσματα και κώμες, δεν παύουν ούτε στιγμή να απολαμβάνουν τα πλούσια αγαθά του εύπορου τόπου τους.

Απλή ζωή, χοροί, δείπνα, φιλοξενία, σεβασμός στους οικογενειακούς δεσμούς, σεβασμός προς τις γυναίκες.

Και το κρασί όπως εξ' άλλου και στην υπόλοιπη Ελλάδα κατέχει ιδιαίτερη θέση στη ζωή των ανθρώπων αυτών.

Στα Μακεδόνικα συμπόσια προσφέρονται οίνοι από διάφορες περιοχές και φέρουν την ονομασία του τόπου των. Μένδιας οίνος, Ακάνθυος, Βιβλίνος - Θάσιος Ηθυμένος, Θάσιος Μεστές, Ισμάριος και ο περίφημος Μαρωνίτης.

Παράλληλα η οικονομική ευμάρεια επιτρέπει να αγοράζονται και τα κρασιά από τις ονομαστότερες περιοχές πέρα από την Μακεδονία, όπως είναι η Χίος, η Λέσβος, η Σκόπελος.

Ο τρόπος, με τον οποίο απολαμβάνουν το κρασί είναι διαφορετικός. Αρχίζουν με μικρά ποτήρια για να φθάσουν γρήγορα να κρατούν σκύφο χωρητικότητας ενός χου (μέτρο υγρών που ισοδυναμεί με περίπου 3 λίτρα).

"Μακεδόνες δ' ουκ ηπίσταντο πίνειν ενταύτως αλλ' ευθέως εχρώντο μεγάγαις προπόσεσιν". Μία μεγάλη αλήθεια. Ναι οι Μακεδόνες έπιναν πολύ. Άλλωστε αναφέρεται ότι ο βασιλεύς Αλέξανδρος ο Μέγας κατανάλωνε 12 χόες οίνου.

Τρία είδη οίνων παράγονται.

  • Ο λευκός ελαφρότατος, φυσικός, διουρητικός, θερμαντικός και χωνευτικός.
  • Ο κιτρινωπός, ο φέρων καπνοίς εις την κεφαλήν, ένεκα εξατμίσεως των στοιχείων του.
  • Ο μαύρος θρεπτικότερος και στυπτικός.
    Επί πεντήκοντα μερών γλεύκους προστίθεται εν μέρος θαλασσίου ύδατος - και ούτω γίνεται ο άνθοσμας οίνος.
    Για δυνατότερο αρωματικά οίνο, επιλέγονται νέοι αμπελώνες.
    Για αρωμάτιση οίνου προστίθενται ενίοτε άγουρα σταφύλια. Εμβάλλουσι Θάσιοι εις τα κεράμια σταις μέλιτι φυράσαντες, ώστε την οσμήν απ'
    αυτού, την δε γλυκύτητα από του σταιτός λαμβάνειν τον οίνον.
    Βάζουν οι Θάσιοι στα πήλινα αγγεία ζύμη, στην οποία ανάμειξαν μέλι, ώστε το κρασί να παίρνει την μυρωδιά του μελιού και την γλυκύτητα της ζύμης.
    Αποτελεί πραγματική αποκάλυψη ο χαρακτηρισμός που εδίδετο στους διάφορους τύπους των οίνων:
    Συναντάμε λοιπόν τον αριούσιο οίνο, τον αυστηρό, τον αυτόκρατο.
    Τον γλύξι (μούστο). Τον πρόδρομο (πρώϊμο).
    Τον πρότροπο (οίνον εξ' απάτητων σταφυλών).
    Τον αυτίτι (σπιτικό ανέρωτο).
    Τον καπνία (καπνισμένο).
    Τον άμφια (χαλασμένο αμφίβολο).

    Η Μακεδονία θα αποτελέσει μία από τις σημαντικότερες επαρχίες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, θα κατακτηθεί και θα υποτάξει τους Ρωμαίους με τον πλούτο και τα εκλεκτά κρασιά της.
    Το σημαντικότερο γεγονός, η Γένεση και επέκταση του Χριστιανισμού, θα στηρίξει ακόμη περισσότερο την άμπελο και τον οίνο.
    Στο Βυζάντιο, το κρασί αποτελεί την ένωση της βιβλικής και της ελληνικής παράδοσης. Είναι δώρο Θεού, "ευφραίνει την καρδία του ανθρώπου".

    Η πτώση του Βυζαντίου και η δημιουργία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν επιφέρει σημαντικές αλλαγές.
    Παρ' όλο που το κοράνι απαγορεύει την πόση του οίνου, συνεχίζεται η παραγωγή του, διότι αποφέρει οικονομικούς πόρους μέσω της φορολογίας του.

    Η Οθωμανική Αυτοκρατορία καταρρέει.
    Η Ελλάδα αποκτά ελευθερία και σύνορα.
    Η κουρασμένη από τις πολεμικές επιχειρήσεις Μακεδονία θα δεχθεί στις αρχές του αιώνα μας την συμφορά της φυλλοξήρας για να αποτελειώσει κι αυτή ό,τι απέμεινε από τις καταστροφικές πυρκαγιές των ηττημένων Οθωμανών.

    Ωστόσο, μία νέα άνθηση θα αρχίσει και πάλι με την βοήθεια και του προσφυγικού στοιχείου.
    Όμως η βιομηχανική ανάπτυξη, η αστυφιλία και οι αποδοτικότερες καλλιέργειες δεν θα επιτρέψουν την περαιτέρω εξέλιξη.
    Στον χώρο που ζούμε είναι σε όλους γνωστές οι εταιρίες που πρώτες τόλμησαν, εκτιμώντας την αναγκαιότητα για τυποποίηση και εμφιάλωση, να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ανάπτυξης. Με κίνητρα στηρίζουν και επεκτείνουν τον Μακεδόνικο Αμπελώνα.
    Δημιουργούνται νέοι αμπελώνες και αναπτύσσουν υπερσύγχρονα μεγάλα και μικρά οινοποιεία.
    Δημιουργείται μία ευγενής άμιλλα και έτσι σε διάστημα ολίγων ετών, όνειρα, επιθυμίες και επιχειρηματικές δραστηριότητες βρίσκονται σε έξαρση.

    Νέες ιδέες, νέες ποικιλίες, νέα φιλοσοφία, νέοι άνθρωποι.
    Η οινοποιία απογειώνεται.
    Μπορεί πια να καταλάβει κανείς εύκολα πως οι διακρίσεις, τα βραβεία και οι έπαινοι που απεκόμισαν τα κρασιά μας διεθνώς δεν ήταν τυχαίο γεγονός.
    Μπορεί ο καθένας πλέον να γνωρίσει την ομορφιά του Μακεδόνικου Αμπελώνα, αυτήν την μαγευτική πραγματικότητα - πραγματικότητα που χτίστηκε και κερδίθηκε δύσκολα. Χρειάσθηκαν 25 ολόκληρα χρόνια.

    Σ' αυτήν την ευλογημένη γη έσκυψαν και την δούλεψαν γεωπόνοι, οινολόγοι, αμπελουργοί και οινοποιοί. Όλοι μαζί έδωσαν ένα μεγάλο μέρος από τη ζωή τους, τη ζωή που την ταύτισαν με τη δημιουργία.
    Η συνέχεια απαιτεί δουλειά σκληρή και έρευνα ατελείωτη. Οι συλλογικές ενέργειες των οινοποιών και αμπελουργών της Μακεδονίας βάζουν τις προϋποθέσεις για μια αισιόδοξη συνέχεια, γιατί ξέρουν και θέλουν, επομένως μπορούν να δημιουργήσουν ενωμένοι με πελώρια αποθέματα σεβασμού και αλληλοεκτίμησης.

    Τέλος δεν πρέπει να ξεχνούμε τη στενή σχέση του κρασιού με την Πολιτιστική μας κληρονομιά και κατ' επέκταση με τις Ανθρώπινες Αξίες του λαού μας. Τα στοιχεία που μας παρέχουν οι παραδόσεις κάθε περιοχής οι σχετικές με την καλλιέργεια του αμπελιού στον συγκεκριμένο τόπο, με τον τρόπο που έφτιαχναν το κρασί, ακόμη και με τον τρόπο που το σέρβιραν στο τραπέζι τους συνοδεύοντας τα τοπικά εδέσματα, συμβαδίζουν με τη πρόσφατη γενική απαίτηση του καταναλωτή "στροφή προς την παράδοση".
    Στα πλαίσια της διατήρησης και της ανάδειξης αυτής της κληρονομιάς αναπτύχθηκε μία ειδική μορφή Αγροτουρισμού, αυτή των Δρόμων του Κρασιού.
    Οι Δρόμοι του Κρασιού αποτελούν μία πρόταση προς τον επισκέπτη να ακολουθήσει μία προκαθορισμένη, επιλεγμένη διαδρομή, η οποία διασχίζει τα πιο γραφικά σημεία μιας αμπελουργικής ζώνης, να επισκεφτεί επιλεγμένες οινοπαραγωγικές μονάδες, να γευτεί κρασιά τυπικά της περιοχής σε συνδυασμό με πιάτα της τοπικής γαστρονομίας, να θαυμάσει τους χώρους με φυσικό, αρχαιολογικό ή άλλου είδους πολιτιστικό ενδιαφέρον.

    Τον Νοέμβριο λοιπόν του 1993, 15 οινοπαραγωγοί του βορειοελλαδικού χώρου ιδρύσανε την Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Μακεδονίας με τον διακριτικό τίτλο "ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ".
    Διευκρινίζεται πως με βάση την ελληνική ιστορία της αμπελουργίας "Αμπελώνας της Μακεδονίας" ονομάζεται ο ευρύτερος γεωγραφικός χώρος της Βορείου Ελλάδος που συμπεριλαμβάνει εκτός από το ομώνυμο διοικητικό διαμέρισμα της χώρας μας και την οινοποιητική περιοχή της Ραψάνης προς τα νότια καθώς και την περιοχή των νομών Ξάνθης και Ροδόπης στα ανατολικά.
    Όλοι οι μετέχουσες εταιρίες δαπάνησαν χρόνο και χρήμα για να δώσουν και πάλι την όμορφη αμπελουργική εικόνα της Μακεδονίας του παρελθόντος.
    Ενωμένες και περισσότερο δημιουργικές από τη μαγική έλξη της αμπέλου θα μας οδηγήσουν μέσα από τους θαυμαστούς δρόμους των κρασιών της Μακεδονίας στη βαθιά γνώση και την υψηλή απόλαυση.

    Επιστροφή στην προηγούμενη σελίδα..


    footer_11.gif - 10896,0 K