Enenhnta Epta - To Periodiko ths Politistikhs Prwteyoysas
Teyxos 6o


PETROS ZHBANOS

toy Giwrgoy Toyla

Synanth8hkame sto foyagie toy 8eatroy Amalia. Eixa mazi moy mia kaseta mias wras gia thn synentey3h, h koybenta krathse sxedon dyo kai efyga exontas thn ais8hsh oti molis arxisame na syzhtame. O logos toy einai apisteyta pyknos. Dinei ap' tis prwtes le3eis thn ais8hsh oti h zwh toy einai to 8eatro, gyrw ap' to opoio omws diais8anetai oti mporoyn na xtistoyn oi gefyres gia mia syllogikh prospa8eia kalyterhs zwhs, kalyterwn sxesewn.

Gennh8hke stoys Ampelokhpoys ths 8essalonikhs-, se mia monokatoikia me mpaxtse. Mia eikona poy thn koybalaei mexri shmera akeraia. Diakrinw entos ths mia epi8ymia ypogeia gia mia mellontikh zwh. Sto telos ths koybentas, moy to e3omologh8hke. «8a mporoysa na hmoyn khpoyros. Na zoysa se mia kalyba, dipla se ena potami me leykes». Sto panepisthmio poy egkateleice sto telos, asxolh8hke poly me ton syndikalismo. Ekei briskontai kai oi rizes twn emmonwn toy gia tis maxes. Ap' to Ma8hmatiko bre8hke sth dramatikh sxolh toy Kratikoy 8eatroy Boreioy Ellados, aristeysas kai ws ei8istai, me proslhch sto 8eatro amesws meta. Ton 8ymamai sthn parastash toy Xoybarda me to «Krima poy einai pornh». Baptisma se rolo kai ekplh3h sta ka8ismata toy «Yperwoy» gia ena neo kai talantoyxo proswpo.

Sthn A8hna, sto 8eatro «Empros», synergaths se skhno8esia to '91-'92. O nostos ths polhs ton efere pisw sth 8essalonikh sthn «Peiramatikh Skhnh ths Texnhs», mono poy twra pia asxoleitai mono me th skhno8esia. Thn idiothta toy h8opoioy th skotwnei o idios mesa toy. «Kamia fora moy leipei. 3erw thn hdonh toy paizein h toy empaizein. E3artatai».

Arxizei na skhno8etei sto «Amalia», enw kapoia stigmh to pio megalo toy oneiro, ena ergasthri gia an8rwpoys poy agapane to 8eatro mpainei sta skaria. Fetos poy teleiwse kai h deyterh xronia leitoyrgias toy h eikona einai arketa 3eka8arh. Synomilwntas me paidia poy parakoloy8hsan ta tmhmata toy ergasthrioy sxhmatisa thn idia entypwsh. Mia systhmatikh ergasia panw sthn alh8inh oysia ths leitoyrgias toy 8eatroy exei arxisei. O Petros Zhbanos thn odhgei prosektika. Milaei gia to ergasthrio eylabika kai me en8oysiasmo paidioy : «Pisteyw para poly stoys neoys an8rwpoys. Apex8anomai thn mizeria, thn paraithsh. Eimai ths apochs na bazeis fwties kai na prospa8eis na tis synthrhseis. Nomizw oti exoyn arxisei na ginontai pragmata sthn polh, se polloys xwroys. Prepei ola ayta mazi na dhmioyrghsoyn to neo poy 8a diadex8ei to palio poy teleiwnei. To 8eatro einai koinwnikh texnh. Den mporeis na to kaneis spiti soy. Xreiazesai kai toys alloys. Doyleyontas me omadika mege8h dhmioyrgoyntai oi politismikes syspeirwseis. Elpizw to ergasthrio na ginei ena fytwrio, enas khpos poy 8a an8isoyn nea an8h».

Synocizei thn zwh toy sthn odo Amalias-, opoy diadoxika briskontai to ergasthrio, to 8eatro kai to spiti toy. Oi keraies toy omws briskontai diarkws ycwmenes. Orgizetai me thn dytikotroph swthria ws panakeia kai strefei to blemma toy sthn geitonia mas : «To mellon mas einai sta Balkania. Edw 3ekinhsan ena swro istories kai dyo megaloi polemoi. Emeis eimaste kommati aytoy toy hfaisteioy. Pisteyw oti to kainoyrgio 8ar8ei apo thn Anatolikh Eyrwph, opws egine kapote me thn Latinikh Amerikh kai thn logotexnia ths. Mono poy edw h epi8esh 8a einai se ola ta epipeda. To 8eatro, th moysikh, to sinema. Edw prepei na eimaste strammenoi».

Empisteyetai syxna stis parastaseis poy anebazei me agnwsta sthn Ellada keimena alla kai neoys Ellhnes syggrafeis. Ton rwtaw gia ta 8eatrika keimena newn Ellhnwn syggrafewn.

«Exw sto spiti moy 15 erga newn syggrafewn. Ypociazomai oti den exoyn diabasei klasiko 8eatro. To 8eatro einai drash. Mporeis na kaneis 8eatro akomh kai me ton thlefwniko katalogo arkei na 'xeis kati na peis. Oi neoi syggrafeis den exoyn klasikh paideia. Den diabasan Strintmperk, Sofoklh, Aisxylo, Tsexwf. Toys genarxes. Emeis eimaste mia stigmh. Enas shmerinos dekaoktaxronos exei na dihgh8ei eikones apo binteoklip. Den exei omws ypoch toy ton logo toy Papadiamanth, h toy Makrygiannh».

Milaei gia toys arxaioys kai moy leei pws h monadikh hdonh poy den gnwrizan htan h taxythta. Pisteyei pws prepei na 3anaanakalycoyme th glwssa : «Agapaw thn glwssa mas. Oi le3eis ths einai polytimes. Koybalaw ton hxo toys mesa moy».

Fetos skhno8ethse to ergo toy Akh Dhmoy «Kai Ioylieta», to «Mh skotwneis th mama» ths Sarlot Khtli kai ena apaixto gia xronia ergo toy Kampanellh, enw gia toy xronoy sxediazei mia paidikh parastash kai mia opera gia paidia-, basismenh ston «Trelantwnh» ths Phnelophs Delta. Milame gia thn kritikh. «8a htan cemata an elega pws den m' endiaferei. Den 3exnw omws oti to krasi eimaste emeis kai oi kritikoi to 3ydi sth salata. Dystyxws den yparxei sxolh kritikhs, paideia. H kritikh einai episthmonikh me8odos, enw h texnh exei me8odo thn agaph. Synh8ws oi kritikoi grafoyn thn kritikh enos 8eath, den pairnoyn thn ey8ynh na prosdiorisoyn ayto poy moiazei ws antikeimeniko».

Antipa8ei tis dedhlwmenes prwtopories kai toys hrwismoys : «Eimaste xwra hrwwn kai dhmosiwn ypallhlwn. Oi shmerinoi hrwes einai osoi anakatwnoyn to oneiro toys me thn pragmatikothta. O shmerinos 8eodwros Kolokotrwnhs den pairnei ta boyna, alla menei edw. H maxh einai na kerdizeis tis dynatothtes n' allazeis thn dikh soy zwh. Na epinoeis ton kainoyrgio soy an8rwpo».

Pisteyei stis nikes mono me sklhrh doyleia.

Gyrw mas maskes, kostoymia, peroykes, kapela kai dekades fwtografies apo parastaseis ths Peiramatikhs : «To 8eatro einai fainomeno poy den to kanoyn mono osoi einai panw sthn skhnh. Sto 8eatro yparxei h dynatothta na symbei kati ana pasa stigmh, exei th dynamh toy atyxhmatos. Den yparxoyn roloi, mono sxeseis. Alisberisi anamesa stoys an8rwpoys, sthn epafh. To mellon toy 8eatroy einai ta apla ylika».

Agapaei thn doyleia toy Leyterh Bogiatzh kai 8ewrei ton Phter Mproyk ton pio sofo an8rwpo toy xwroy. Sto sinema, opws einai fysiko, agapa ta film toy Mperkman.

Milame gia thn 8essalonikh toy x8es gia ta egklhmata mnhmhs apenanti sto parel8on, sthn Ebraikh ta3h poy prin ton polemo htan to monadiko stoixeio astikhs ta3hs kai politismoy : «Shmera einai mia polh ba8ia mikroastikh, aristokratikwn omws prodiagrafwn. Yparxoyn dyo megales dynameis sthn polh poy prepei na anakalycoyme. Ta paidia kai oi prosfyges».

Yparxei kati sthn polh poy den antexei : «Ta matia. Ta matia poy foboyntai, poy den elpizoyn, poy mizeriazoyn. Ta blepw sthn Tsimiskh krymmena pisw apo epwnymes markes royxwn. Sthn allh meria ths polhs, sthn palia moy geitonia, merika exoyn elpida kai alla einai xamena sthn preza».

Mhnes prin to '97 elpizei : «H 8essalonikh einai twra pio konta sthn ennoia ths Eyrwpaikhs polhs, mporoyn na prokycoyn syn8eseis. 8a eimai eyxaristhmenos an o kosmos dei 8eatro, sinema, akoysei moysikh. An a3iopoih8oyn an8rwpoi me oneira. Elpizw oti den 8a ginei ayth h istoria san mia ekdromh thn ka8ara Deytera, poy sto telos oloi 8a fygoyn kai 8' afhsoyn ta skoypidia toys».

Toy lew pws exw thn ais8hsh, oti f8anei siga siga h wra poy 8a sbhsei o akadhmaismos poy dynasteye to 8eatro ths polhs : «8a alla3ei, oxi omws sta kala ka8oymena. Me doyleia sta nea paidia. Tis omades, ta ergasthria. To diko mas ergasthri einai mia istoria poy prospa8ei na gracei to diko ths ta3idi se enan elaxista ta3idemeno dromo. To 8eatro einai mia pyknh an8rwpinh empeiria».

Didaskei ypokritikh sto panepisthmio. Einai maniakos me thn doyleia toy. Kyriws giati pisteyei me pa8os sthn anagkh toy neoy. An toy leipei kati, ayto einai mallon o xronos. 8a h8ele na mporesei na ta3idecei, na dei mia synaylia me tis «Trypes» kai ta «3ylina spa8ia», na gnwrisei apo konta oles tis kainoyrgies istories ths polhs. O xronos omws einai mallon symmaxos toy. Einai molis 36 xronwn.

Epistrofh sthn prohgoymenh selida..


footer_11.gif - 10896,0 K