Hava Turk Yiolari

του Βλάση Αγτζίδη

Δεν είναι πολύς ο καιρός που κατά τη διάρκεια μιας αεροπορικής πτήσης, πέθανε από καρδιακό επεισόδιο ο Kρίτων Τζούρης, ο παγκοσμίως γνωστός περιβαλλοντολόγος και καθηγητής οικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βόσπορου (Bogazici Uiversitesi). Ο Κρίτων Τζούρης τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο της Χαλκηδόνας και στη συνέχεια (1961) το Ζωγραφείο Λύκειο. Μετά από λαμπρές σπουδές στην περιβαλλοντολογία κατέλαβε τη θέση του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κωνσταντινούπολη. Με την εργασία του απέσπασε τη διεθνή αναγνώριση και κατατάχθηκε στον κατάλογο των κορυφαίων περιβαλλοντολόγων. Παρ' ότι γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζούσε ως το θάνατό του σε μια Κωνσταντινούπολη που βρισκόταν υπό τουρκικό έλεγχο και η τουρκική παρουσία μεγάλωνε μέρα με τη μέρα, τα τουρκικά του δεν ήταν και τόσο καλά. Ο κάθε ένας που τον άκουγε καταλάβαινε ότι δεν ήταν Τούρκος.

Η απώλειά του προβλήθηκε πολύ από τα τουρκικά ΜΜΕ. Μόνο που δεν υπήρξε καμιά αναφορά στην ελληνική του καταγωγή. Αποκορύφωμα αυτής της αντιμετώπισης υπήρξε το άρθρο του γνωστού Τούρκου δημοσιογράφου Oktay Eksi στην μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα "Χουριέτ" στις 23 Οκτωβρίου toy 1996. Εκεί ο Κρίτων Τζούρης παρουσιαζόταν ως ο μεγάλος Τούρκος επιστήμονας που χάθηκε. Το άρθρο τελείωνε με τη φράση "Χάσαμε έναν εξαιρετικά πολύτιμο Τούρκο". Ο κεντρώος Oktay Eksi έκφρασε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο το τουρκικό νεοεθνικισμό που σαρώνει τη γειτονική μας χώρα. Ο ίδιος παλιότερα, προσπαθώντας να στηρίξει την επίπλαστη τουρκική ταυτότητα, υποστήριζε ότι στην Τουρκία "Είναι επικίνδυνο να λέει κάποιος ότι είναι Κούρδος ή Λαζός".

Τα συμπεράσματα για τη σύγχρονη αυτή τουρκική οπτική είναι τραγικά και επικίνδυνα. Τα εσωτερικά προβλήματα και η μετέωρη τουρκική ταυτότητα οδηγούν τους "διαμορφωτές γνώμης" στην Τουρκία να επιλλέγουν το δρόμο της πλήρους τουρκοποίησης των πάντων και να καλλιεργούν έναν τυφλό σωβινισμό.

Στα πλαίσια αυτά ο Τούρκος πρέσβης Oumit Pamir επισκέφτηκε τις περιοχές που κατοικεί η μουσουλμανική μειονότητα στη βόρεια Ελλάδα και απεκάλεσε "Τούρκους" όλους τους μουσουλμάνους. Και τους Πομάκους και τους Τσιγγάνους! Αλλά να φτάσουν οι Τούρκοι να παρουσιάζουν ως "Τούρκους" και τους Έλληνες Κωνσταντινουπολίτες ήταν καινοφανές. Το είδαμε όμως και αυτό!

Εμείς, προσπαθώντας να σατυρίσουμε αυτή τουρκική, τελείως υπερρεαλιστική στάση, επιλλέξαμε ως τίτλο του σημειώτος αυτού μια έκφραση που βασίστηκε στην αντιμετάθεση των λεξεων της φράσης "Turk Hava Yiolari" (Τουρκικές Αερογραμμές). Το δικό μας "Hava Turk Yiolari" σημαίνει σε ελεύθερη μετάφραση "Τουρκικές Αερολογίες". Μόνο που ο σαρκασμός δεν είναι αρκετός για να αντιμετωπιστεί το γκεμπελικό θράσος των γειτόνων μας.